Ruda Śląska

Zadzwoń do nas

+48 503-587-360

05 grudnia 2025

Jak rozliczyć projekt unijny i nie zwracać dotacji?

Wygrałeś dotację UE? Gratulacje! Ale to dopiero początek. Teraz musisz prawidłowo rozliczyć każdą złotówkę, żeby nie oddawać pieniędzy. W tym artykule dzielę się doświadczeniem z ponad 200 rozliczonych projektów i pokazuję, jak uniknąć najczęstszych błędów.

 

Dlaczego firmy zwracają dotacje?

Według danych instytucji zarządzających, nawet 15-20% beneficjentów musi zwracać część lub całość dofinansowania. Najczęstsze przyczyny:

  • Błędy w dokumentacji zakupowej
  • Nieprawidłowe przeprowadzenie postępowań ofertowych
  • Brak zachowania konkurencyjności wydatków
  • Niekwalifikowalne koszty ujęte we wniosku o płatność
  • Niedotrzymanie wskaźników projektu
  • Błędy formalne w fakturach i umowach

Dobra wiadomość: Wszystkich tych błędów można uniknąć, jeśli wiesz, na co zwracać uwagę.

 

Krok 1: Zrozum zasady kwalifikowalności wydatków

Nie każdy wydatek, który zaplanowałeś we wniosku, automatycznie będzie uznany za kwalifikowalny. Musisz spełnić kilka warunków jednocześnie:

Wydatek jest kwalifikowalny, gdy:

✅ Jest zgodny z umową o dofinansowanie i wnioskiem aplikacyjnym

✅ Jest niezbędny do realizacji projektu

✅ Jest poniesiony w okresie kwalifikowalności (daty z umowy!)

✅ Jest udokumentowany prawidłową fakturą lub równoważnym dokumentem

✅ Jest zapłacony przelewem z konta projektowego

✅ Jest poniesiony zgodnie z zasadą konkurencyjności (jeśli dotyczy)

✅ Nie jest podwójnie finansowany z innych źródeł

 

Wydatek NIE jest kwalifikowalny, gdy:

❌ Został poniesiony przed podpisaniem umowy (chyba że regulamin stanowi inaczej)

❌ Zapłaciłeś gotówką powyżej 15 000 zł

❌ Kupiłeś od firmy powiązanej bez zachowania procedur

❌ Brakuje dokumentacji potwierdzającej wybór dostawcy

❌ Faktura zawiera błędy (zła data, błędne dane, brak opisu)

 

Krok 2: Prowadź wyodrębnioną ewidencję księgową

To jeden z najważniejszych wymogów – i jeden z najczęściej łamanych.

 

Co to oznacza w praktyce?

Dla firm na pełnych księgach:

  • Osobne konta analityczne dla projektu
  • Każda operacja projektowa oznaczona numerem projektu
  • Możliwość wygenerowania zestawienia wszystkich kosztów projektu jednym kliknięciem

 

Dla firm na KPiR:

  • Osobna kolumna lub oznaczenie przy każdym wpisie projektowym
  • Dodatkowa ewidencja pomocnicza (np. w Excelu)
  • Wszystkie dokumenty projektowe w osobnym segregatorze

 

Dlaczego to takie ważne?

Podczas kontroli instytucja zarządzająca poprosi o wydruk wszystkich operacji projektowych. Jeśli nie potrafisz ich szybko wyodrębnić – masz problem.

 

Krok 3: Przestrzegaj zasady konkurencyjności

To tutaj powstaje najwięcej błędów. Zasada konkurencyjności to obowiązek przeprowadzenia postępowania ofertowego przy zakupach powyżej określonego progu.

 

Kiedy musisz przeprowadzić postępowanie?

Wartość zamówienia (netto) Wymagana procedura
Do 80000 zł Rozeznanie rynku (min. 2 oferty lub wydruki z internetu)
Powyżej 80000 zł Zapytanie ofertowe w Bazie Konkurencyjności

 

 

Uwaga: Progi mogą się różnić w zależności od programu. Zawsze sprawdź wytyczne swojego konkursu!

 

Jak prawidłowo przeprowadzić postępowanie w Bazie Konkurencyjności?

  • Przygotuj zapytanie ofertowe – opis przedmiotu zamówienia, kryteria oceny, termin składania ofert (min. 7 dni)
  • Opublikuj w Bazie Konkurencyjności – bazakonkurencyjnosci.funduszeeuropejskie.gov.pl
  • Odpowiadaj na pytania oferentów – wszystkie odpowiedzi publikuj w Bazie
  • Zbierz oferty – minimum 2 ważne oferty (w niektórych przypadkach wystarczy 1)
  • Oceń według kryteriów – nie możesz zmieniać kryteriów po ogłoszeniu!
  • Sporządź protokół wyboru – uzasadnij decyzję
  • Opublikuj wynik – w Bazie Konkurencyjności
  • Podpisz umowę z wykonawcą – zgodną z zapytaniem ofertowym

 

Najczęstsze błędy w Bazie Konkurencyjności:

❌ Zbyt krótki termin na składanie ofert

❌ Kryteria oceny niedopasowane do opisu zamówienia

❌ Brak odpowiedzi na pytania oferentów

❌ Zmiana warunków po publikacji zapytania

❌ Wybór oferty niespełniającej kryteriów

❌ Brak publikacji wyniku postępowania

 

Krok 4: Dokumentuj wszystko od pierwszego dnia

Zasada jest prosta: jeśli czegoś nie udokumentowałeś, to się nie wydarzyło.

 

Dokumentacja, którą musisz gromadzić:

Dla każdego wydatku:

  • Faktura lub rachunek (oryginał lub skan)
  • Potwierdzenie przelewu
  • Protokół odbioru (dla dostaw i usług)
  • Dokumentacja postępowania ofertowego (jeśli dotyczy)
  • Umowa z wykonawcą/dostawcą

 

Dla całego projektu:

  • Umowa o dofinansowanie ze wszystkimi aneksami
  • Korespondencja z instytucją zarządzającą
  • Wnioski o płatność z załącznikami
  • Raporty i sprawozdania
  • Dokumentacja zdjęciowa (przed/w trakcie/po)
  • Materiały promocyjne (jeśli projekt tego wymaga)

 

Jak przechowywać dokumenty?

Forma Wymagania
Papierowo Segregatory opisane numerem projektu, chronologicznie
Elektronicznie Folder na dysku/chmurze, backup, nazwy plików z datami
Okres przechowywania Minimum 5 lat od zakończenia projektu (często dłużej!)

 

 

Krok 5: Składaj wnioski o płatność terminowo i bezbłędnie

Wniosek o płatność to moment prawdy – sprawdzasz, czy wszystko zrobiłeś dobrze.

 

Rodzaje wniosków o płatność:

Typ Kiedy składasz
Zaliczkowy Na początku, żeby dostać środki z góry
Pośredni/refundacyjny W trakcie projektu, za poniesione wydatki
Końcowy Po zakończeniu projektu, rozliczenie całości

 

 

Jak przygotować wniosek o płatność w SL2021?

  • Zaloguj się do systemu – sl.gov.pl (potrzebujesz Profilu Zaufanego)
  • Wybierz projekt – z listy Twoich projektów
  • Utwórz wniosek – wybierz odpowiedni typ
  • Wprowadź wydatki – każda faktura osobno, z opisem i kategorią
  • Załącz dokumenty – skany faktur, potwierdzeń przelewów, protokołów
  • Opisz postęp rzeczowy – co zrealizowałeś w danym okresie
  • Sprawdź wskaźniki – czy realizujesz założone cele
  • Zweryfikuj i wyślij – system sprawdzi podstawowe błędy

 

Najczęstsze błędy we wnioskach o płatność:

❌ Niezgodność kwot na fakturze i we wniosku

❌ Błędne przypisanie wydatku do kategorii budżetowej

❌ Brak wymaganych załączników

❌ Nieczytelne skany dokumentów

❌ Przekroczenie terminu złożenia wniosku

❌ Brak opisu postępu rzeczowego

 

Krok 6: Pilnuj wskaźników projektu

We wniosku o dofinansowanie zadeklarowałeś konkretne wskaźniki – np. liczba zakupionych maszyn, utworzone miejsca pracy, wzrost przychodów.

 

Dlaczego wskaźniki są tak ważne?

Jeśli nie osiągniesz zadeklarowanych wskaźników, instytucja może:

  • Zmniejszyć dofinansowanie proporcjonalnie
  • Zażądać zwrotu części lub całości dotacji
  • Wykluczyć Cię z przyszłych konkursów

 

Jak pilnować wskaźników?

  • Wypisz wszystkie wskaźniki z umowy – produktu i rezultatu
  • Ustal terminy ich osiągnięcia – niektóre w trakcie, inne po projekcie
  • Monitoruj postęp co miesiąc – nie czekaj do końca
  • Dokumentuj realizację – zdjęcia, protokoły, raporty
  • Reaguj wcześnie – jeśli widzisz problem, skontaktuj się z opiekunem projektu

 

Czy można zmienić wskaźniki?

Tak, ale wymaga to aneksu do umowy i dobrego uzasadnienia. Im wcześniej zgłosisz potrzebę zmiany, tym większa szansa na zgodę instytucji.

 

Krok 7: Przygotuj się na kontrolę

Kontrola to nie pytanie „czy", ale „kiedy". Każdy projekt może być skontrolowany – w trakcie realizacji lub nawet kilka lat po zakończeniu.

 

Rodzaje kontroli:

Typ Co sprawdzają
Kontrola na dokumentach Weryfikacja wniosków o płatność, dokumentacji
Kontrola na miejscu Wizyta w firmie, sprawdzenie fizyczne zakupów
Kontrola krzyżowa Porównanie z innymi projektami, wykrywanie podwójnego finansowania
Kontrola trwałości Po zakończeniu projektu – czy utrzymujesz efekty

 

Jak przygotować się do kontroli?

✅ Uporządkuj dokumentację – segregatory, teczki, spis zawartości

✅ Przygotuj zestawienie wydatków – zgodne z wnioskami o płatność

✅ Upewnij się, że zakupiony sprzęt jest na miejscu i oznaczony

✅ Przygotuj materiały promocyjne – jeśli były wymagane

✅ Przypomnij sobie szczegóły projektu – kontrolerzy będą pytać

 

Czego NIE robić podczas kontroli?

❌ Nie kłam i nie ukrywaj informacji

❌ Nie „poprawiaj" dokumentów po fakcie

❌ Nie denerwuj się – kontrolerzy robią swoją pracę

❌ Nie podpisuj protokołu bez dokładnego przeczytania

 

10 złotych zasad rozliczania dotacji UE

Na podstawie moich 200+ rozliczonych projektów – oto najważniejsze zasady:

  • Czytaj umowę o dofinansowanie – tam są wszystkie odpowiedzi
  • Prowadź wyodrębnioną księgowość od dnia zero – nie odkładaj na później
  • Dokumentuj każdy wydatek natychmiast – pamięć zawodzi, dokumenty nie
  • Nie dziel zamówień – żeby uniknąć Bazy Konkurencyjności. To nielegalne.
  • Konsultuj wątpliwości z opiekunem projektu – lepiej zapytać niż zgadywać
  • Nie zmieniaj zakresu projektu bez aneksu – nawet drobne zmiany wymagają zgody
  • Pilnuj terminów – wnioski o płatność, sprawozdania, zakończenie projektu
  • Archiwizuj korespondencję – maile też są dokumentacją
  • Nie wydawaj środków po terminie kwalifikowalności – nawet jeśli masz pieniądze na koncie
  • Zatrudnij specjalistę – koszt obsługi to ułamek tego, co możesz stracić przy błędach

 

Jak mogę Ci pomóc?

Rozliczanie dotacji UE to moja specjalizacja. W ramach biura rachunkowego Expertis oferuję:

  • Kompleksowe rozliczanie projektów – od pierwszej faktury do końcowego wniosku o płatność
  • Prowadzenie księgowości projektowej – wyodrębniona ewidencja zgodna z wymogami
  • Obsługa SL2021 – przygotowanie i składanie wniosków o płatność
  • Postępowania w Bazie Konkurencyjności – przygotowanie zapytań, prowadzenie procedur
  • Przygotowanie do kontroli – audyt dokumentacji, uporządkowanie akt

 

Mam na koncie ponad 200 rozliczonych projektów – żaden klient nie musiał zwracać dotacji.

Potrzebujesz pomocy z rozliczeniem projektu? Umów bezpłatną konsultację – przeanalizuję Twoją sytuację i zaproponuję rozwiązanie.

 

Najnowsze posty

arrow left
arrow right

Biuro rachunkowe z Rudy Śląskiej. Księgowość, rozliczanie dotacji UE i dokumentacja BHP dla małych firm. Pracuję online i dojeżdżam do klientów na Śląsku.

 

Zadzwoń do nas

+ 48 503 587 360

Napisz do nas

kontakt@expertisbiuro.pl

Zakres Usług 

 

Usługi księgowe

 

Kadry i płace

 

KPiR

 

Rozliczanie projektów unijnych

 

Dokumentacja BHP

 

Założenie działalności